تالاب های بین المللی چهارمحال وبختیاری مامنی برای فرود پرندگان مهاجر

به گزارش تابناک شهرکرد- تالاب بین المللی چغاخور و گندمان، علی آباد و سولقان و 2 تالاب چال تر و چال خشک از جمله تالاب های استان چهارمحال و بختیاری است که به صورت زنجیر وار از ضلع جنوبی شهرستان بروجن در امتداد کوه کلار به طرف غرب منطقه گسترده شده است.
این تالاب ها به عنوان یک مجموعه بزرگ زیستی، برای پرندگان مهاجر و ماهیان و گونه های منحصر به فرد است که در سال های اخیر بدلیل اجرای طرح احیای تالابی سالانه بیش از 160 هزار پرنده مهاجر در آنها سکنی می گزینند.
تالاب بین المللی چغاخور با مساحت بیش از یکهزار و 500 هکتار و منطقه شکار ممنوع پیرامون این تالاب با یکهزار هکتار یکی از مناطق بکر گردشگری انسانی و حضور پرندگان مهاجر و بومی است.
یک مرغزاری وسیع با مساحت 700 هکتار این تالاب را در برگرفته که در اردیبهشت تا مهرماه هر سال که سطح وسعت آب در تالاب به دلیل کاهش بارندگی کمتر می شود، افزایش پیدا می کند.
در تالاب بین المللی چغاخور 58 گونه گیاهی و آبزی وجود دارد و در فصل بهار و تابستان حاشیه سبز و طبیعت اطراف این تالاب به عنوان یک مکان سیاحتی برای حضور گردشگران است.
پوشش گیاهی این تالاب از گونه های حاشیه ای، نم پسند و شناور و غوطه ور از جمله بید، مرغ پگن، پتامژتون، پلیگونیوم و ساز است.
مرغابی، انواع حواصیل، کولی، لک لک سفید، کشیم، مرغابی سانان، فلامینگو، باکلان، یلوه، اکراس، قو، سلیم، کاکانی ها و آبزیانی مانند ماهی کپور، ماهی گورخری و خزندگانی از جمله لاک پشت و چهارپایانی از جمله گراز، گرگ، روباه، شغال، خرگوش از گونه های بومی این تالاب بین المللی است.
***
تالاب بین الملیی گندمان با یکهزار و 70 هکتار مساحت و 2 هزار و 219 متر ارتفاع از سطح دریا، بلندترین تالاب کشور است که در نزدیکی تالاب بین المللی چغاخور قرار گرفته است.
این تالاب در لیست 10 تالاب برتر پرنده نگری ایران قرار دارد و در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی لندن ثبت شده و یکی از مهمترین زیستگاههای ماهی گورخری به عنوان تنها ماهی اندمیک این استان به شمار می رود.
پوشش گیاهی این تالاب گونه های حاشیه ‌ای و نم پسند از جمله درختان بید، مرغ، جگن، نی، لوئی، آلاله آبی، زنبق، نخل مرداب، بزواش، هزار نی، بارهنگ آبی، عدسک آبی، سه کوله خیز، اسپارگانیوم است.
گونه های جانوری غالب این تالاب را پرندگان است و 15 گونه بومی از جمله لک لک ها، چنگر، سنقر، شکاری ها در این تالاب به چشم می خورد.
در این تالاب انواع مارها و قورباغه ها و لاک پشت ها و پستاندارانی نظیر گراز، شغال، گرگ، خفاش، خرگوش، روباه و ماهی های گورخری، سفید، کولی و ماهی پوزه ای و سیاه ماهی مشاهده می شود.
این تالاب به عنوان زیست بوم اصلی پرندگان مهاجر نواحی سردسیر شمالی است که در اواخر فصل پاییز برای زمستان گذرانی به این تالاب مهاجرت می کنند.
**تالاب سولقان، علی آباد، چال تر و چل خشک از تالاب های فصلی استان چهارمحال وبختیاری است و بیشتر در فصل پاییز و زمستان در پی بارش های برف و باران آبگیری و مامنی برای پرندگان مهاجر و زادآوری پرندگان آبزی است.
تالاب های چال تر، چال خشک و علی آباد به صورت زنجیر وار از ضلع جنوبی شهرستان بروجن در امتداد کوه کلار به طرف غرب کشیده شده است.
رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان بروجن افزود: در چند سال اخیر با توجه به اجرای طرح های احیای تالاب ها در شهرستان و همچنین اجرای طرح مدیریت تالاب ها وضعیت تالاب های استان بهبود یافته است.
مرتضی منصوری افزود: در سالهای گذشته با توجه به خشکسالی های اخیر، آتش سوزی مرغزار حاشیه تالاب ها به عنوان یک تهدید برای گونه های جانوری، گیاهی و پرندگان بود که با احیای تالاب ها در 2 سال گذشته آتش سوزی در تالاب ها کاهش پیدا کرده است.
به گفته وی، وجود دام بیش از ظرفیت در مراتع حاشیه تالاب ها و صید و شکار غیرمجاز و بی رویه و برداشت غیر اصولی آب از دیگر مشکلات تالاب های این شهرستان بود که با فرهنگ سازی و آگاه سازی جوامع محلی این مشکلات کمتر شده است.
منصوری اظهار کرد: هم اینک اقبال عمومی جوامع محلی برای حفاظت و حراست از تالاب ها افزایش پیدا کرده و حساسیت مردم و تشکل های مردمی در زمینه رعایت بهداشت و مقررات تالاب گسترش یافته است.
وی گفت: جوامع محلی برای رفع مشکل مقابله با بحران آلودگی تالاب ها، با راه اندازی کمپین های مردمی زباله ها و نخاله های اطراف تالاب ها را پاکسازی می کنند.
وی مهمترین مشکل برای حراست و حفاظت از تالاب های استان را کم بودن نیروی انسانی متخصص و کمبود تجهیزات از جمله قایق و نجات غریق عنوان کرد و گفت: هم اینک در تالاب های استان به خصوص تالاب بین المللی چغاخور و گندمان از لحاظ کیفیت آب مشکل خاصی وجود ندارد.
وی کم بودن پژوهش های کاربردی در حوزه تالاب ها را از دیگر مشکلات این حوزه خواند و گفت: باید تالاب ها در حوزه های پژوهش دانشگاه قرار گیرند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال وبختیاری نیز با اشاره به اجرای طرح های حفاظت تالابی در تالاب های مهم استان از جمله گندمان و چغاخور افزود: طرح احیا تالاب های بین المللی استان از 2 سال گذشته آغاز شده و با استفاده از امکانات دولتی و همکاری و همراهی جوامع محلی اجرای این طرح ها توانسته تا حد زیادی تالاب های استان را احیا کند.
شهرام احمدی افزود: هم اکنون با ایجاد بندهای خاکی توسط محیط بانان و جوامع محلی در زمان بارندگی و هدایت آب های سطحی به منطقه 90 درصد تالاب گندمان احیا شده است.
وی گفت: با احیای این تالاب سال گذشته 19 گونه پرنده برای نخستین بار در تالاب گندمان و امسال قوی کوچ درتالاب بین المللی گندمان و اردل سر سفید در تالاب چغاخور مشاهده شد.
وی از حضور بیش از 150 هزار پرنده مهاجر برای زمستان گذرانی در تالاب های استان اشاره کرد و گفت: از سال 93 نیز یک قطعه غاز پیشانی سفید پس از 30 سال در این تالاب روئیت که امسال 14قطعه از این گونه نادر نیز در تالاب گندمان مشاهده شد.
2 فوریه 1971 کنوانسیون رامسر به امضا رسید و روز جهانی تالاب‌ها برای اولین بار در سال 1997 جشن گرفته شد.